Diyabetik Ketoasidoz (DKA) Nedir? Belirtileri, Tedavisi ve Önleme Yolları Nelerdir?

Tip 1 diyabetlilerde sıkça görülen ve diyabetin akut komplikasyonlarından biri olan diyabetik ketoasidozun nedenlerini ve tedavi yöntemlerini keşfedin! Bu durumu önlemek ve yönetmek için bilinmesi gereken önemli bilgileri burada okuyabilirsiniz.

Diyabetik ketoasidoz, mutlak insülin eksikliği ve ağır hiperglisemi sonucunda oluşan metabolik bozukluktur. İnsülin hormonu, glukozun (kan şekeri) enerjiye dönüştürülmesini sağlar. Yani normal koşullarda vücut enerji için glukozu kullanır. Mutlak insülin eksikliğinde, vücut enerji elde edebilmek için yağ hücrelerini parçalamaya başlar. Yağ hücrelerinin parçalanması sonucunda oluşan keton cisimleri kanda (ketonemi) ve idrarda (ketonüri) birikir. Kanda yüksek seviyede keton cisimlerinin birikmesi ise kanı asidik hale getirerek, diyabetik ketoasidozun oluşmasına neden olur.^1,2

Diyabetik ketoasidoz kimlerde görülebilir?

Tip 1 diyabetli bireylerde daha sık görülse de Tip 2 diyabetli bireyler ile gestasyonel diyabeti olan bireylerde de görülebilir.¹

Diyabetik ketoasidoz belirtileri:¹

Halsizlik

__________

Bulantı, kusma

__________

İştahsızlık, kilo kaybı

__________

Ağız kuruluğu

__________

Polidipsi (aşırı susama)

__________

Poliüri (sık idrara çıkma)

__________

Karın ağrısı, kramplar

__________

Nefes darlığı

__________

Bilinç bulanıklığı

__________

Diyabetik ketoasidoz fizik muayene bulguları:¹

Taşikardi (kalp çarpıntısı)
Deri kuruluğu, deri gerginliğinde azalma
Sıcak ve kuru cilt
Dehidratasyon (sıvı kaybı), hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü)
Takipne (hızlı solunum), Kussmaul solunumu (derin ve hızlı solunum)
Karında hassasiyet
Ağızda keton kokusu
Letarji (sürekli yorgunluk, enerji düşüklüğü), zihinsel küntleşme (tepkilerin azalması)
Diyabetik koma

Diyabetik ketoasidoz nedenleri:¹

Tip 1 diyabet tanısı alınması (%20-25)
İnsülin tedavisinde yapılan hatalar (insülini doktor onayı olmadan bırakma, insülin dozunu atlama, yetersiz doz insülin yapma, hatalı enjeksiyon tekniği uygulama, insülinin son kullanma tarihinin geçmiş olması, deri altı pompa tedavisiyle ilgili mekanik bozukluklar vb.)
Beslenme düzeninde yapılan hatalar
Alkol ve madde kullanımı
Pankreatit
Miyokard infarktüsü
Travma, yanık
Enfeksiyonlar
Karbonhidrat metabolizmasını bozan ilaçlar
Yeme bozuklukları
Hipertiroidi, akromegali, Cushing sendromu gibi karbonhidrat metabolizmasını bozan endokrinolojik hastalıklar
Serebrovasküler olay

Diyabetik ketoasidoz tedavisi:

Diyabetik ketoasidozun tedavisi için öncelikle sıvı, elektrolit dengesi ile hipergliseminin düzeltilmesi ve diyabetik ketoasidoza eşlik eden diğer hastalıkların kontrol altına alınması gerekir. Ketoasidoz tedavisi doktor kontrolünde, aşağıdaki aşamalarda yapılır:¹

1. Sıvı Tedavisi

Yüksek kan şekerini düşürmek ve idrar yoluyla kaybedilen sıvıyı yerine koyabilmek için kaybettiğiniz toplam sıvının 24-36 saat içerisinde yerine konulması gerekir.^1,3

2. İnsülin Tedavisi

Diyabetik ketoasidoza neden olan faktörleri tersine çevirmek için insülin tedavisine başlanır. Kanın pH seviyesi normale dönene ve kan şekeri seviyesi 150-200 mg/dl civarına gelene kadar insülin tedavisine devam edilir.^1,2

3. Elektrolit Tedavisi

Diyabetik ketoasidozda olan kişi normale dönene kadar elektrolit tedavisine devam edilir.³

4. Glukoz infüzyonu

Kan şekeri 200 mg/dl’ye indiğinde glukoz infüzyonu uygulanır.¹

Diyabetik ketoasidozu önleme yolları:³

Kan şekerinizi sık sık kontrol edin.
Kan şekeri seviyenizi doktorunuzla belirlediğiniz hedef aralıkta tutun.
Kendinizi daha iyi hissetseniz bile doktorunuza danışmadan diyabetiniz için kullandığınız ilaçlarınızı bırakmayın, doktorunuzun reçete ettiği gibi kullanmaya devam edin.
Diyabet tedaviniz için insülin kullanıyorsanız, insülin dozunuzu yediklerinize, ne kadar egzersiz yaptığınıza veya hasta olup olmadığınıza göre nasıl ayarlamanız gerektiği konusunda doktorunuzla görüşün.

Diyabetik ketoasidoz hakkında daha detaylı bilgi için Diyabet ve Diyabetik Ketoasidoz (DKA) makalemize göz atabilirsiniz.

Diyabetin akut komplikasyonlarından diyabetik ketoasidozu öğrendik, diğer akut komplikasyonlar için aşağıdaki sayfaları ziyaret edebilirsiniz.