İnsülin Direnci Nedir? Neden Olur?

İnsülin direnci nedir? İnsülin direnci belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi edinin. İnsülin direnci ile ilgili tüm merak ettiklerinizi cevapladık.

İnsülin hormonu yediğiniz besinlerdeki glukozun (şekerin) kanınızdan hücrelerinize girmesini sağlar ve bu sayede şekeri enerjiye dönüştürerek, kan şekerinizin dengede kalmasını sağlar. Ama obezite, hareket eksikliği, sağlıksız beslenme, genetik faktörler gibi nedenlerden dolayı hücreleriniz zamanla insüline karşı bir direnç geliştirir. Bunun sonucunda da kanınızdan vücut hücrelerinize daha az şeker girer, geride kalan ve hücrelerinize giremeyen fazla şeker de kan dolaşımınızda kalır. Bu durum kan şekeri seviyenizin yükselmesine neden olur ve insülin direnci olarak tanımlanır.¹

Peki, obezite, hareketsizlik, sağlıksız beslenme ve genetik faktörler neden insülin direncine neden oluyor gelin daha detaylı inceleyelim.

“İnsülin Direnci Yüksek Olursa Ne Olur?” veya “İnsülin Direnci Nasıl Tip 2 Diyabete Neden Olabilir? bu soruların cevabını öğrenmek için okumaya devam edin!

İnsülin direncinde vücut hücrelerinizin insülin hormonunuzun sinyallerine verdiği tepki azalır. Pankreas organınız da bu durumu telafi etmek için insülin üretiminizi daha da artırır. Bu azalan insülin etkisinin belli bir süre için telafi edilmesini sağlar. Ama vücudunuz insülin direnci oluşmadan önceki dönemde olan normal sürece geri dönmek için giderek daha fazla insüline ihtiyaç duymaya başlar. Bir noktada artık pankreas üretim kapasitesi sınırına ulaşır ve yeterli insülin üretemez. İnsülinin etkisi azalırsa veya pankreasınız tarafından daha az insülin üretilirse buna rölatif insülin eksikliği adı verilir. Bunun sonucunda, yediğiniz yiyeceklerdeki glukoz (şeker) hücrelerinize daha az aktarılır, glukozun çoğu kanınızda kalır ve bu durum kan şekeri seviyenizi yükseltir. Başlangıç aşamasında kan şekeri yüksekliğini sadece yemeklerden sonra yaşarken, belli bir süre sonra kan şekeriniz kalıcı olarak yükselir. Bu durumda da Tip 2 diyabet tanısı alabilirsiniz.¹

İnsülin direnci tabii ki sadece Tip 2 diyabetin önemli bir nedeni değildir aynı zamanda vücut hücrelerinin insülin hormonuna verdiği tepkinin azalmasından dolayı yüksek tansiyona ve kan damarlarının zarar görmesine de neden olabilir. Uzun vadede ise damar hastalıkları, sinirlerin ve böbreklerin zarar görmesi, kalp krizi ve felce neden olabilir. Bu nedenle insülin direncinin erken teşhis edilip, tedavi edilmesi çok önemlidir.¹

İnsülin direnci nedir, neden oluşur ve hangi hastalıklara neden olabilir sorularının cevaplarını öğrendikten sonra insülin direnci belirtileri nelerdir sorusu da aklınıza gelmiş olabilir. Eğer cevabı öğrenmek isterseniz, okumaya devam edin!

Yukarıda bahsettiğimiz belirtilere sahip olmanız insülin direncine kesin sahip olduğunuz anlamına gelmez ancak bu belirtilerden ne kadar fazlasına sahipseniz, insülin direnci olma olasılığınız da o kadar yükselir.¹

İnsülin direnci belirtilerinden yukarıda bahsettik. Diyelim ki yukarıda bahsettiğimiz çoğu belirti de sizde var. Bu durumda aklınıza “İnsülin Direnci Nasıl Anlaşılır?” veya “Kesin Tanı İçin Ne Yapmak Gerekir? soruları gelmiş olabilir. Cevabı öğrenmek için okumaya devam edin.

İnsülin direnci belirtileri genellikle uzun süre fark edilmez. Genellikle insülin duyarlılığında oluşan hasar ortaya çıktığında veya yüksek kan şekeri seviyeleri sürekli olarak tespit edilmeye başlandığında fark edilir. Erken teşhis edilmesinde yukarıda bahsettiğimiz insülin direnci belirtilerinin fark edilmesi çok önemlidir. Çünkü bu belirtilerden ne kadar fazlası bireyde mevcutsa, insülin direncinin mevcut olma riski de o kadar yüksektir.¹

İnsülin direncinin teşhis edilmesinin basit bir yöntemi HOMA indeksinin (homeostasis model assessment / homeostasis model değerlendirmesi) hesaplanmasıdır. Bu hesaplama insülin direncinin erken ve orta aşamalarında tespit edilebilmesi için önemlidir. İnsülin ile glukozun açlık kan şekeri seviyeleri matematiksel bir denkleme yerleştirilerek hesaplama yapılır. HOMA indeksinin belirli bir değerin üzerinde olması halinde, insülin direncinden şüphelenilir.¹

HOMA indeksi hesaplaması dışında kandaki yüksek bozulmamış proinsülin (insülinin öncüsü) seviyesi de insülin direncine işaret eder. Çünkü normalde vücutta proinsülin tamamen insüline dönüştürülür, bu sayede kanda eser miktarda proinsülin saptanır. İnsülin direnci varlığında ise proinsülin seviyesi kanda giderek yükselir.¹

İnsülin direnci ile ilgili yukarıda öğrendiklerinizden sonra “İnsülin Direnci Nasıl Düşer?” veya “İnsülin Direnci Geçer Mi?” sorularının cevaplarını merak ediyorsanız, okumaya devam edin!

İnsülin direncine neden olan faktörlerden bahsetmiştik. Bu faktörlerden genetik faktörler dışındaki obezite, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı gibi insülin direncine neden olan faktörleri hayat tarzınızda yapacağınız değişiklikler ile düzenleyebilirsiniz. Düzenli olarak fiziksel aktivite yaparak insülin duyarlılığınızı artırabilirsiniz. Fiziksel aktivite yaparken kan dolaşımınızdan kas hücrelerinize daha fazla glukoz (şeker) geçiş yapar ve böylelikle kan şekeri seviyeniz dengelenir. Bunun yanında bir de doktorunuz ve diyetisyeniniz kontrolünde sağlıklı beslenme ile sağlıklı kilo vererek (özellikle karın bölgesinden) insülin direncinizi önemli ölçüde azaltabilir ve bu sayede de Tip 2 diyabet oluşumunun önlenmesini sağlayabilirsiniz.¹

İnsülin direnci tedavi yöntemlerinden olan beslenme tedavisi hakkında daha detaylı bilgi almak için okumaya devam edelim!

İnsülin direnci olan veya diyabetli hastalara bireyselleştirilmiş tıbbi beslenme tedavisi (TBT) uygulanmalıdır. Bu tedavi, en iyi biçimde diplomalı bir diyetisyen tarafından verilebilir. Bu nedenle bireysel özelliklerinize ve mevcut sağlık problemlerinize uygun tıbbi beslenme programı için diyetisyenden destek almanız gerekir.²

TR24DI00015