Diyabet ve Kalp Damar Hastalıkları İlişkisi

Uzun süre yüksek kan şekeri seviyelerine sahip olmak kan damarlarımıza zarar vererek; kan damarlarımızın daralmasına, uzun dönemde ise tıkanmasına neden olur.³

Diyabetli bireylerde yüksek hemoglobin A1c (HbA1c) seviyeleri, kanda çok fazla şeker olduğuna işaret eder. Fazla şeker ise kalbimizde ve diğer organlarımızda kontrolsüz diyabete bağlı önemli sağlık sorunları gelişme riskini yükseltir. ¹

Kolesterol normal ve belli düzeylerde vücudumuzdaki birçok önemli fonksiyonun yerine getirilmesi için gereklidir. Ama yüksek kolesterol seviyelerinde, kolesterol kan damarlarımıza yapışır ve damar duvarlarımızda birikerek damarlarımızın daralmasına ve daha da ileri evrede tıkanmasına neden olur. Diyabet ise yüksek kolesterolün neden olduğu bu süreci hızlandırır. Ayrıca diyabetli bireylerde damarı tıkayan pıhtılaşma bozuklukları daha sık olarak izlenir. Diyabetli bireylerde hipertansiyon (yüksek tansiyon) varlığında ise damar hasarının artmasına bağlı olarak tıkanma riski de artar.²

Aile üyelerinde kalp ve damar hastalıkları olan bireylerde genetik yatkınlık olabileceğinden kalp ve damar hastalıkları oluşma riski daha yüksektir.³

Sağlıksız beslenme, sigara ve alkol kullanımı, hareketsiz bir yaşam ve obezite yüksek kan şekerine yani fazla şekere neden olur. Bu durum ise diyabet yönetiminizi kötü etkileyerek, kalp ve damar hastalıkları oluşma riskinizi daha da artırır.³

Yılda en az 1 kez kalp ve damar hastalıkları risk faktörlerinizi kontrol ettirmek için doktor kontrollerinize gidin. ²

Kendiliğinizden veya çevrenize danışarak ilaçlarınızın dozajını ayarlamayın veya bırakmayın.²

HbA1c değerinizi belirli aralıklarla kontrol ettirerek, diyabetinizin kontrol altında olup olmadığını da öğrenebilirsiniz. HbA1c testi son iki ila üç aydaki ortalama kan şekeri seviyenizi gösterir. Her diyabetli birey için HbA1c hedef değeri farklı olabilir. Sizin için ideal değeri doktorunuz ile birlikte belirleyebilirsiniz. Eğer HbA1c değeriniz hedeflediğiniz aralıkta değilse bu kanınızda fazla şeker olduğunu gösterir. Fazla şeker ise kan damarlarınıza zarar vererek, damarlarınızın daralmasına ve uzun vadede tıkanmasına neden olur. ^2,4
Unutmayın, HbA1c düzeyinizdeki her %1'lik düşüş, kalp krizi riskinizi %18 oranında azaltmaktadır. ⁵

Diyabetli bireylerde başlangıçtan itibaren ideal kan şekeri seviyelerini korumak, kan damarlarının fazla şekere bağlı olarak daralmasını ve tıkanmasını önleyebilir.^2,3

Kalp ve damar hastalıkları açısından riskli grupta olan bireylerin, tansiyon seviyelerini kontrol altında, kolesterol seviyelerini de sağlıklı insanlarınkinden bile daha düşük tutması önerilir. ^2,3

Eğer fazla kilonuz varsa doktorunuz ve diyetisyeniniz eşliğinde ideal kilonuza ulaşmaya çalışın. ^2,3

Sağlıklı bir yaşam tarzı için bazı öneriler:

• Eğer sigara içiyorsanız, mutlaka bırakın. İçtiğiniz her sigaranın kalp ve damar hastalıklarına sizi bir adım daha yaklaştıracağını unutmayın!^2,3
• Alkol tüketiminizi azaltın, mümkünse tüketiminden kaçının.^2,3
• Sağlıklı beslenin. Trans yağ barındıran hazır ve paketli gıdalardan mümkün olduğunca kaçının. Diyabette doğru beslenmeyi öğrenmek için diyetisyeninizden ve doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.^2,3
• Düzenli olarak egzersiz yapın. Doktorunuza danışarak, doktorunuzun da onayıyla birlikte haftanın 5 günü en az 30 dk. egzersiz yapın.^2,3
• Yeterli uyuduğunuza emin olun.³

1. Diabetes Complications | International Diabetes Federation (idf.org)
2. https://kosuyolueah.saglik.gov.tr/TR-496147/kalp-hastalarinda-diyabet.html
3. https://www.diabinfo.de/tr/diyabetli-yasam/ikincil-hastaliklar/kardiyovaskueler-sistem.html
4. https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/hba1c
5. https://file.temd.org.tr/Uploads/publications/guides/documents/diabetes-mellitus_2022.pdf